Skip to main content
Nieuwsgierigerwijs ouderschapPure child

De natuurlijke ontwikkeling van kinderen begeleiden

By 2 februari 2017februari 18th, 2021No Comments

15 IMG 4861 e1502881297674‘Goed zo!’ hoorde ik veel mensen tegen hun kinderen zeggen en ook tegen mijn kind. Het leek wel een natuurlijke reactie op ongeveer alles wat een kind deed, elk stapje dat het zette. Ik kreeg hier de kriebels van, en alsof het leven mij plaagde hoorde ik het echt overal. “Waarom had ik hier zo’n last van?”, vroeg ik me af. Het voelde voor mij zo gek om “goed zo” tegen m’n kind te zeggen en deed het dan ook niet. Wel wilde ik graag begrijpen wat hier gebeurde.

De natuurlijke ontwikkeling van een kind begeleiden
Een zucht van verlichting slaakte ik bij het lezen van het boek ‘Opgroeien in vertrouwen’ van Justine Mol. In het boek legt Justine kernachtig uit waarom “goed zo” de natuurlijke ontwikkeling van een kind frustreert. Ik begon mezelf te begrijpen. Dat probeerde ik immers te doen: de natuurlijke ontwikkeling van m’n kind begeleiden.

Opgroeien in vertrouwen
Justine legt uit dat je kinderen manipuleert met zinnen als “Als jij je bord leeg eet, mag je nog een half uurtje buiten spelen” en “Wie het eerst zijn sommen afheeft, mag het bord uitvegen”. Je probeert daarmee iemand te krijgen waar je hem hebben wilt. Net als bij straffen bepaal je door een beloning te geven wat goed is. Bij woorden als “goed zo” en “dat heb je mooi gemaakt” gebeurt hetzelfde.

Goed of juist is een oordeel, net als slecht of verkeerd. Door het foute te straffen of te negeren en het goede te prijzen of te belonen, bereik je dat kinderen zich op een bepaalde manier; op jouw manier gedragen.

Vanuit zelfvertrouwen de wereld ontdekken
‘Zou het niet heerlijk zijn als kinderen een diep verankerd zelfvertrouwen ontwikkelen en niet voor de rest van hun leven afhankelijk blijven van wat een ander van hen vindt?’, stelt Justine voor. Wat zou er gebeuren als we kinderen niet meer conditioneren met gedrag wat wij graag zouden willen zien, maar ze daarin vrijlaten en begeleiden hun eigen wereld en werkelijkheid te ontdekken?

Van conditioneren naar jouw unieke bijdrage leveren
Velen zijn opgevoed met conditioneren door belonen van gewenst gedrag en het straffen of negeren van ongewenst gedrag. Conditioneren is echter slechts één van de manieren om iets te leren. Het wordt bijvoorbeeld in het onderwijs veel gebruikt. Iets is goed of fout en je krijgt een krul of sticker als beloning of strafwerk als je niet binnen de lijntjes kleurt. Het is heel effectief in de zin van dat kinderen graag de beloningen willen en niet de straf. Ze willen erkend en gezien worden. Ze zullen zich gaan gedragen zoals je wenst en meer moeite hebben zichzelf te zijn en hun eigen natuur te volgen.

Hoe handig zou het zijn als we allemaal toegang hadden tot datgene wat ons als vanzelf afgaat, onze eigen natuur? Wat als ieder mens kan doen waar hij goed in is en blij van wordt? En wat als we dat nou eens vanaf het begin, vanaf onze geboorte, kunnen volgen en ontdekken? En welke manier van leren past hier bij? Hoe doe je dat?

Een nieuwe bril: je natuur volgen
Door anders naar je kind en naar jezelf te kijken als ouder draait de wereld om. Je kind is al goed zoals hij is. Daar hoef je niks aan toe te voegen. Vanuit het vertrouwen dat je kind de wereld ontdekt, zijn wereld, en wat daarin belangrijk voor hem is, kun je hem bij deze ontdekkingstocht begeleiden. Er is dan geen beeld meer om aan te voldoen, ook voor jezelf als ouder niet. Je kunt, net als je kind van nature doet jezelf gaan volgen, jouw ontdekkingstocht in het leven. Samen ontdek je ieder jouw wereld en ben je voor elkaar een inspirerend voorbeeld.

‘Hoef je dan helemaal niet meer op te voeden en laat je alles toe?’, vroeg een vriendin me. Nee opvoeden hoeft dan niet meer en nee je laat niet alles toe. Grenzen zijn heel belangrijk voor kinderen. Die geven hen een gevoel van veiligheid. En door duidelijk jouw grens aan te geven als je die voelt, leert je kind dat ook meteen te doen door jouw voorbeeld. En deze grenzen ontdek je veelal onderweg door nieuwe situaties die zich voordoen.

Praktische handvatten
Wat kun je doen om je kind te begeleiden in het vanuit zijn natuur ontdekken van de wereld? Heel praktisch kun je beginnen met observeren. Het gedurende een periode naar je kind kijken en opschrijven wat je ziet, helpt om echt te kijken en opnieuw te zien. Wat is je kind aan het ontdekken? Waar gaan zijn interesses naar uit? En ook welke neigingen ervaar je tot ingrijpen?

Nu ik weet dat ik m’n kind ook op een andere manier dan via conditioneren kan begeleiden in zijn ontwikkeling, geniet ik van de momenten waarop m’n kind tegen me zegt: ‘Goed zo, mama!’.

Dit artikel verscheen op 1 december 2016 op NieuwetijdskindMagazine met als titel “Hoe goed is ‘Goed zo!’ voor kinderen?”.

Leave a Reply